
W niszach skromnej fasady świątyni bernardyńskiej zachował się zespół cennych z punktu widzenia historii sztuki i kultury artystycznej Warmii kamiennych i drewnianych figur. W najwyższej wnęce do 2020 r. znajdowała się manierystyczna, odkuta z piaskowca gotlandzkiego Burgsvik figura-personifikacja cnoty teologalnej Caritas (Miłości / Miłosierdzia), ujętej tradycyjnie jako ubrana w antykizującą szatę młoda kobieta z dwójką małych dzieci – starszym stojącym przy nodze i drugim, młodszym, na ręku. Statua ta nawiązuje użytym materiałem i stylem do figur i ornamentów nowo odkrytego ołtarza przegrodowego Matki Bożej i św. Anny sprzed 1626 r., oraz do pary alabastrowych posągów alegorycznych dłuta Abrahama van den Blocke’a z Gdańska w zwieńczeniu marmurowego nagrobka piętrowego Andrzeja i Baltazara Batorych (1598-1602).
W trzech niższych wnękach zapewne dopiero w XIX w. znalazła się grupa wyciętych w lipinie figur: w środkowej – św. Jan Apostoł z księgą Ewangelii, a w bocznych – anioły ujęte w dynamicznych pozach w prawo, pozbawione jednak wtórnie skrzydeł. Pochodzą one prawdopodobnie z rozebranych w tym okresie późnobarokowych ołtarzy w 4. przęśle nawy, zbudowanych w latach 50. XVIII w. przez reszelski warsztat snycerski Johanna Christiana Bernhadra Schmidta (daty życia: 1734-1784), autora barczewskiej kazalnicy. Stylistycznie i formalnie anioły nawiązują do wczesnej fazy twórczości tego mistrza, i znajdują analogie z kilkoma figurami świętych bernardyńskich i franciszkańskich, zdeponowanymi obecnie w Muzeum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie. Pozy wymienionych postaci wskazują, że pierwotnie były umieszczone po lewej stronie dwóch różnych nastaw. W figurze św. Jana uwagę zwraca jej umieszczenie na cokole w postaci realistycznie oddanego kielichowego kwiatu o rozchylonych płatkach. Snycerz nawiązał tym do wcześniejszej o stulecie manierystycznej tradycji niderlandzkiej, rozpowszechnionej w krajach nadbałtyckich, m.in. w Królewcu i Prusach Książęcych (Wschodnich).


















